2024 жылдың қараша айының басында ХАТУ АҚ-ның әдістемелік және тіл мамандары – педагогика ғылымдарының кандидаты, тілдер кафедрасының қауымдастырылған профессоры Д.А. Алиева; филология ғылымдарының кандидаты, тілдер кафедрасының қауымдастырылған профессоры О.В. Бубликова; және MA in TESOL, тілдер кафедрасының cениор-лектор З.М. Айнабаева “Akelius қосымшасын қолдану арқылы тілді оқыту сабақтарында жасанды интеллект пен цифрлық құралдардың мүмкіндіктері” тақырыбында офлайн-тренингтер өткізді. Бұл тренингтерде “Станциялар ротациясы,” “RAFT,” және “Төңкерілген сынып” сияқты заманауи педагогикалық модельдер қолданылды.

Тренингтердің негізгі мақсаты – тілді оқытуда жасанды интеллект пен заманауи цифрлық технологияларды аралас форматта қолдану бойынша практикалық дағдыларды қалыптастыру.

Тренинг өткізілген күндер мен орындар:

• 1 қараша — Акселеу Сейдимбек атындағы №80 мектеп-лицейі, Шымкент;
• 2 қараша — Ілияс Есенберлин атындағы №67 гимназия мектебі, Астана;
• 9 қараша — Халықаралық ақпараттық технологиялар университеті, Алматы.

Әрбір тренинг 180 минутқа созылып, теориялық және практикалық жұмыс форматында өтті.

Тілдік және әдістемелік мамандар тренингтің негізгі кезеңдерін атап өтті. Тренингте аралас оқыту үлгілері, «төңкерілген сынып» қағидалары және жасанды интеллектті білім беру ортасында қолдану мәселелеріне баса назар аударылды.

Тренингтің алғашқы кезеңі Оксана Васильевна Бубликова өткізген шеберлік сабағынан басталды, ол аралас оқыту үлгісін қолдануға және білім беру қосымшаларын пайдалануға арналды. Негізгі тақырыптардың бірі — студенттердің әртүрлі форматтардағы білім беру ресурстарымен белсенді әрекеттесуін қамтитын “Станциялар ротациясы” моделі. Осы модель аясында оқушылар дәстүрлі материалдармен, цифрлық қосымшалармен жұмыс істеп, топтық тапсырмаларды орындай алады. Бұл әдіс оқытуды икемді етіп, қатысушыларды белсендіруге және олардың түрлі дағдыларын дамытуға ықпал етеді.

“Станциялар ротациясы” арқылы шешілетін педагогикалық тапсырмалар тренинг барысында егжей-тегжейлі қарастырылды. Негізгі құрал сабақтың логикалық құрылымын көрсететін жоспарлау схемасы болды. Қатысушылар әртүрлі іс-әрекеттерді үйлестіре отырып, сабақты қалай құру керектігін және Akelius қосымшасы сияқты заманауи технологияларды интеграциялауды үйренді.

Айта кету керек, бұл қосымшаны қазақ тіліндегі бағдарлама бойынша У.А. Жанпейс авторлық еткен 7-сынып оқулығымен өтілетін орыс тілі сабақтарында тиімді қолдануға болады. Akelius қосымшасы интерактивті тапсырмалар мен тесттерді жасау мүмкіндіктерін кеңейтіп, оқушылардың қызығушылығын арттырады. OneNote бағдарламасында Akelius және жасанды интеллектті интеграциялау бойынша мұғалімдермен бірлескен жұмыс қатысушыларға оқу материалдарын жасау және топтық жұмыстарды ұйымдастыру үшін цифрлық құралдарды қолдану дағдыларын меңгеруге мүмкіндік берді.

Бұл технологияларды қолдану кері байланыс процесін айтарлықтай жеңілдетіп, әрбір оқушы үшін оқытуды жекелендіруге мүмкіндік береді.

Тренингтің келесі кезеңі Динара Асылханқызы Алиева таныстырған РАФТ әдістемесіне арналды. РАФТ әдісінің мәні неде? Бұл әдіс оқушыларға материалды әртүрлі көзқарастардан түсінуге және ұсынуға, оқығандарын ой елегінен өткізуге және ақпаратты әртүрлі форматтарда көрсетуге көмектеседі. Әдіс принциптері Роль, Аудитория, Формат және Тақырыпты (РАФТ) қолдануды қамтиды, бұл мазмұнмен терең әрі саналы жұмыс істеуге мүмкіндік береді.

Динара Алиеваның пікірінше:

"РАФТ әдісі аралас оқыту форматы үшін өте тиімді. Себебі, бұл әдіс әртүрлі білім беру платформалары мен ресурстарын белсенді пайдалануға мүмкіндік береді. Akelius қосымшасын РАФТ әдісімен бірге қолдану оқушыларға теориялық материалды меңгеріп қана қоймай, сонымен қатар өз жобаларын жасауға, пікірталастарға қатысуға және жұмыстарының нәтижелерін бағалауға көмектеседі. РАФТ технологияларын қолдану оқушылардың сыни ойлау және шығармашылық қабілеттерін дамытуға ықпал етеді."

Тренинг барысында инфографиканың оқу материалын визуализациялаудың заманауи құралы ретіндегі рөлі де талқыланды. Динара Асылханқызы инфографика оқушыларға ақпаратты жақсы меңгеруге ғана емес, сонымен қатар күрделі ұғымдарды түсінікті және қабылдауға ыңғайлы түрде ұсынуға көмектесетінін атап өтті. Қазіргі заманғы онлайн-құралдарды пайдаланып, инфографика жасау тіпті бастауыш сынып оқушылары үшін қолжетімді болып табылады және орыс тілі сабақтарында грамматикалық және лексикалық ережелерді түсіндіру үшін белсенді қолданылады.

Тренингтің соңғы кезеңі “төңкерілген сынып” қағидаттарына арналды, оны Зульфия Махсұтқызы Айнабaeва ұсынды. Сарапшының түсіндіруінше:
"Төңкерілген сыныпта сабақтың дәстүрлі құрылымы өзгереді: оқушылар алдымен материалды үйде оқып, содан кейін сыныпта алған білімдерін практикада қолданып, тапсырмаларды шешеді және сұрақтарды талқылайды. Бұл мұғалімдерге материалды тереңірек талқылауға және әрбір оқушымен жеке жұмыс істеуге мүмкіндік береді."

Зульфия Махсұтқызы материалды өз бетімен меңгеруге арналған Akelius оқу платформасын қолдануға, сондай-ақ оқу процесін жекелендіруге арналған жасанды интеллектті пайдалануға ерекше назар аударылғанын атап өтті. Жасанды интеллект әр оқушының жетістіктері мен қиындықтарын талдай алады, білімді жақсарту бойынша ұсыныстар бере алады және прогрестің динамикасын қадағалай алады.

Сонымен қатар, төңкерілген сынып әдісін жасанды интеллектпен және басқа да цифрлық технологиялармен біріктіріп қолданудың нақты мысалдары мен үздік тәжірибелері талқыланды. Әдістердің мұндай үйлесімі оқушылардың мотивациясын арттырып қана қоймай, олардың оқу үлгерімін едәуір жақсартады, өйткені әрбір оқушы өз білім деңгейіне сәйкес материалдар мен тапсырмалар алады.

Орыс тілі пәнін оқытуда инновациялық білім беру технологияларын қолдануға арналған тренинг қазіргі білім беру саласының сынақтарына мұғалімдерді дайындауда маңызды қадам болды. Аралас оқыту моделін, РАФТ технологиясын, төңкерілген сынып әдісін және Akelius сияқты цифрлық платформаларды қолдану әр оқушының қажеттіліктері мен қызығушылықтарына сай икемді және жекелендірілген білім беру ортасын қалыптастыруға көмектеседі. Бұл технологияларды мұғалімдердің күнделікті тәжірибесіне енгізу оқу процесінде табысқа жетудің кепілі болып, жалпы білім сапасын арттыруға ықпал етуі мүмкін. Қазіргі білім беру жүйесі цифрлық технологияларға жиі сүйенеді, олар оқу процесінің ажырамас бөлігіне айналды. Орыс және ағылшын тілдерін оқытуда инновациялық әдістер мен құралдарды қолдануға арналған тренинг мұғалімдердің біліктілігін арттырудың маңызды кезеңі болды. Осы тренинг барысында қатысушылар негізгі педагогикалық ұғымдарды меңгеріп, жаңа құралдармен танысып, оқу процесіне технологияларды енгізу үшін практикалық дағдыларды игерді.