№АР26101119

Жоба жетекшісі Синчев Бахтгерей Куспанович, техника ғылымдарының докторы, толық профессор (sinchev@mail.ru)

Жобаның мақсаты. Жобаның мақсаты — қосалқы жиынның қосындысы есебін шешу негізінде NP-толық есептерді шешудің тиімді әдістері мен алгоритмдерін әзірлеу. Ұсынылып отырған әдістер қуатты басқару жүйесіне және жиын теориясы мен оның операцияларын пайдалана отырып кіріс жиындары мен шығыс қосалқы жиындарын нысаналы сертификаттауға сүйенеді. Бұл тәсіл арқасында рюкзак және жоспарлау есептері сияқты кең ауқымды комбинаторлық есептерге қолдануға болатын жаңа алгоритмдер құру көзделеді, әрі оларды коммерцияландыру мен кең көлемде пайдалану мүмкіндігі бар.

Өзектілігі. Бүгінгі таңда NP-толық есептерге арналған алгоритмдерді құрастыру бойынша әлемде көптеген нәтижелер алынған, оның ішінде экспоненциалды және псевдополиномиалды алгоритмдер бар еңбектерінде сипатталған. Алайда бұл алгоритмдердің уақыт күрделілігі біздің жобада күтілетін көрсеткіштерден әлдеқайда жоғары. Керісінше, ұсынылып отырған алгоритмдер кіріс деректерінің (жинақтың) ұзындығының квадратына пропорционалды уақыт күрделілігіне ие болады, бұл алгоритмдік теориядағы айтарлықтай жетістік болып табылады. Сондықтан жоба тек бар білімді тереңдетіп қана қоймай, бұрынғы зерттеулерде шешілмеген маңызды ғылыми сұрақтарға жауап береді. Біздің жобаның нәтижелері ұлттық және халықаралық деңгейде зор маңызға ие. Технологиялардың қарқынды дамуы және есептеу тиімділігінің өсу қажеттілігі жағдайында ұсынылған алгоритмдер қазіргі заманғы есептеу платформаларында тапсырмаларды орындау уақытын едәуір қысқартуға мүмкіндік береді. Бұл өз кезегінде әлеуметтік және экономикалық қызығушылықты арттыра алады, себебі алгоритмдердің оңтайландырылуы логистика, жоспарлау және ресурстарды басқару сияқты салалардағы өнімділікке тікелей әсер етеді. Жобаның нәтижелері жеке және мемлекеттік секторларда жоғары сұранысқа ие болады деп күтілуде .

Күтілетін нәтижелер:

2025–2027 жылдары ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар (ҒЗТКЖ) бойынша аналитикалық, аралық және қорытынды есептер дайындалады. Жобаның нәтижесі — кіріс деректерінің ұзындығының квадратына пропорционалды, олардың екілік бейнелеуінен тәуелсіз, уақыт және кеңістік бойынша тиімді жылдам алгоритмдер мен бағдарламалық қамтамасыз ету болады. Жоба туралы ақпаратты тарату көрмелерге, семинарларға, онлайн-конференцияларға қатысу, мамандандырылған басылымдарда жарнама беру және жетекші өндірушілермен кездесулер арқылы жүзеге асырылады. Зерттеу жұмысы әлемдік нарықта бәсекеге қабілетті болады, өйткені ол машиналық оқыту мен жасанды интеллект әдістерін қолдануға бағытталған және ұшақтар мен теңіз кемелерін жүктеу, әуежайлардың кестесін жоспарлау, оқу-жаттығу сабақтарын ұйымдастыру сияқты комбинаторлық есептерді шешуде коммерциялық қолдануға бағытталуы мүмкін. Алынған ғылыми нәтижелер Қазақстанның цифрлық құзыреттілік деңгейін арттыруға ықпал етеді.

Зерттеу тобының құрамы: